ปัจจุบันบรรจุภัณฑ์ที่ทำจากพลาสติกนั้นมีมากมายหลายชนิดในตลาดบ้านเรา แต่ใครจะรู้ถึงคุณสมบัติของเนื้อพลาสติก 2 ชนิดหลักๆที่เป็นตัวยอดนิยมนำมาใช้ทำบรรจุภัณฑ์ วันนี้เราจะมาหาคำตอบถึงประโยชน์ ข้อดีและข้อเสียพลาสติกไม่ว่าจะเป็น PET (Polyethylene Terephthalate) และ OPS (Oriented Polystyrene)
โดยคุณสมบัติพลาสติกชนิดแรกที่เราจะมาพูดถึงกันนั่นก็คือ PET (Polyethylene Terephthalate)
พลาสติก PET ผลิตมาจากน้ำมันดิบ ก๊าซธรรมชาติ และกรดเทเรฟทาลิกบริสุทธิ์ โดยผ่านกระบวนการทางเคมีหลายขั้นตอน จนได้เป็นเม็ดพลาสติกใส เพื่อนำไปขึ้นรูปต่างๆ ซึ่งมีวัตถุดิบหลักๆดังนี้
Ethylene glycol (EG) : เป็นสารเคมีชนิดหนึ่งที่มีสูตรโมเลกุล C2H6O2 มักได้มาจากปฏิกิริยาเคมีระหว่างเอทิลีน (Ethylene) กับออกซิเจน (Oxygen)
Terephthalic acid (TPA) : เป็นกรดอินทรีย์ชนิดหนึ่งที่มีสูตรโมเลกุล C6H4(COOH)2 มักได้มาจากปฏิกิริยาเคมีระหว่าง p-xylene กับกรดไนตริก (Nitric acid)
คุณสมบัติของพลาสติก PET
PET เป็นวัสดุพลาสติกที่มีคุณสมบัติแข็งแรง ทนทานต่อความชื้น แข็ง ทนแรงกระแทกได้ดี เงางาม และมีความโปร่งใสสูง อีกทั้งยังสามารถรีไซเคิลได้ 100 % อีกด้วย ที่สำคัญพลาสติกชนิดนี้ยังสามารถป้องกันก๊าซได้ดี ทำให้สามารถเก็บกลิ่นอาหารได้ ด้วยคุณสมบัติเหล่านี้ทำให้มันเป็นวัสดุที่ใช้ในการผลิตบรรจุภัณฑ์มากมาย
พลาสติก PET มักนำไปใช้กับ
– ขวดน้ำดื่ม : เนื่องจากมีความทนทานและโปร่งใสสูง จึงทำให้มองเห็นน้ำภายในขวดได้ดี
– ขวดใส่น้ำมันพืช : ไม่เพียงแต่ขวดน้ำดื่มเท่านั้น หากแต่ขวดใส่น้ำชนิดต่างๆก็สามารถใช้ได้ดี เนื่องจากทนต่อการกัดกร่อน
– ถาดใส่อาหาร : เพราะมีความทนทานสูง ประกอบกับสามารถนำกลับไปใช้ใหม่ได้ 100 % จึงช่วยลดปัญหาขยะ
– กล่องใสขนม : กล่องมีความสวยงาม โปร่งใสมองเห็นขนมด้านใน จึงเป็นที่นิยมเช่นเดียวกัน
– ใยสังเคราะห์ : มีการนำพลาสติก PET มารีไซเคิล เพื่อใช้ในการผลิตผ้า ช่วยลดปริมาณขยะทั่วโลก
ข้อควรระวังในการใช้พลาสติก PET
– ไม่ควรนำภาชนะพลาสติก PET ที่ใช้แล้วกลับมาใช้ใหม่ เพราะอาจมีการปนเปื้อนของเชื้อโรค
– ไม่ควรนำไปบรรจุอาหารที่ร้อนจัด (ไม่เกิน 70 องศา ) เพราะอาจทำให้สารเคมีบางชนิดละลายออกมาได้
– ใช้พลาสติก PET ที่มีสัญลักษณ์รีไซเคิลหมายเลข 1 เพื่อให้แน่ใจว่าสามารถนำไปรีไซเคิลได้จริง
โดยพลาสติกชนิดที่สองที่เราจะกล่าวถึงคือ OPS (Oriented Polystyrene)
พลาสติก OPS (Oriented Polystyrene) หรือที่เรียกโดยทั่วไปว่า โพลีสไตรีน (Polystyrene) ได้มาจากการกลั่นน้ำมันดิบเพื่อแยกส่วนประกอบต่างๆออกมา โดยโมเลกุลที่มีโครงสร้างวงแหวนเบนซินจะถูกนำมาผ่านกระบวนการ Cracking เพื่อแยกโมเลกุลที่มีขนาดเล็กกว่า ซึ่งโมเลกุลเหล่านี้จะถูกนำไปผสมกับเอทิลีนและผ่านกระบวนการ Dehydrogenation เพื่อผลิต Monomer Styrene
OPS เป็นพลาสติกชนิดหนึ่งที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายเช่นเดียวกันพลาสติกแบบ PET โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรูปของกล่องใส่อาหารชนิดต่างๆ แต่ OPS มีคุณสมบัติและความเหมาะสมในการใช้งานที่แตกต่างจาก PET หลายประการ ดังต่อไปนี้
คุณสมบัติของพลาสติก OPS
ใส : มีความใสในระดับหนึ่ง แต่ไม่ใสเท่า PET
บางเบา : มีน้ำหนักเบา เหมาะสำหรับการบรรจุอาหารและขนส่งสินค้าเดลิเวอรี่
ไม่เป็นไอน้ำ : ใส่ได้ทั้งของร้อนและเย็น ไม่มีไอน้ำเกาะเป็นฝ้า
แข็งแรง ทนทาน : แข็งแรงกว่าพลาสติก PET ทนต่อการแตกหัก ยืดหยุ่น ไม่เปราะบาง
ทนความร้อนได้ดีกว่า PET : ทนความร้อนได้ดี แต่ไม่สามารถเข้าไมโครเวฟได้
ไม่สามารถรีไซเคิลได้ : ไม่สามารถนำกลับไปรีไซเคิลได้ เป็นพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้งเท่านั้น
พลาสติก OPS มักนำไปใช้กับ
– กล่องใส่อาหาร : เนื่องจากมีความโปร่งแสง
– ถ้วยใส่น้ำ : เช่นเดียวกับบรรจุภัณฑ์ชนิดอื่นๆที่ต้องการความใสมองเห็นด้านใน
– ถาดใส่อาหารสำเร็จรูป : เนื่องจากเบาและมีราคาถูกจึงเป็นที่นิยม ในการใช้ขนส่งอาหาร
– บรรจุภัณฑ์สินค้า : มีความเบา ใส่ได้ทั้งร้อนและเย็น จึงเป็นที่นิยมเพราะมีความสวยงาม
ข้อควรระวังในการใช้พลาสติก OPS
– ไม่ควรนำภาชนะพลาสติก OPS ที่ใช้แล้วนำกลับมาใช้ใหม่ เพราะอาจมีการปนเปื้อนของเชื้อโรคสูง
– ไม่ควรใส่อาหารร้อนจัดในภาชนะพลาสติก OPS (ไม่เกิน 80 องศา )เพราะอาจทำให้สารเคมีบางชนิดละลายออกมาได้
– เลือกใช้เฉพาะกรณีที่จำเป็น เนื่องจากไม่สามารถนำกลับไปรีไซเคิลใหม่ได้ ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในการย่อยสลาย
เห็นกันแล้วใช่ไหมว่าพลาสติก 2 ชนิดที่เราใช้กันในชีวิตประจำวันนั้นมีความแตกต่างกันมาก ซึ่งพลาสติกทั้งสองชนิดนี้ต่างมีข้อดีข้อเสียที่แตกต่างกันออกไป ทั้งในเรื่องของความทนทาน ความโปร่งใส ราคา รวมไปถึงสิ่งที่สำคัญที่สุดคือนำกลับไปรีไซเคิลใหม่ เพราะฉะนั้นเราควรตระหนักถึงการใช้งานพลาสติกในโอกาสต่างๆ เพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมที่จะกำลังจะมีผลกระทบต่อพวกเราในอนาคต
ทุกท่านสามารถเลือกซื้อบรรจุภัณฑ์พลาสติกของเราได้จากลิ้งค์ด้านล่างนี้
Click : https://www.globepack.co.th/กล่องใส่อาหาร/บรรจุภัณฑ์พลาสติก
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
กรีนพีซ ประเทศไทย
Website : https://www.greenpeace.org
กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน
Website : http://www2.dede.go.th/kmberc/datacenter/factory/plastic/chapter1-2.pdf